Rowerowa masa krytyczna – to jeden z nieformalnych ruchów społecznych, który swoim zasięgiem objął cały kraj. Skupia wokół siebie rowerzystów, którzy przejeżdżając przez główne ulice miast, manifestują swoją obecność, a także domagają się uznania swoich praw.
Celem rowerowej masy krytycznej jest zwrócenie uwagi władz oraz społeczeństwa na problemy, z którymi na co dzień zmagają się rowerzyści. Dotyczy to zarówno braku tolerancji ze strony kierowców, jak i braku infrastruktury rowerowej – ścieżek rowerowych, a także braku miejsc parkingowych dla jednośladów.
Informacje dotyczące przejazdu w ramach masy krytycznej reklamowane są za pomocą tak zwanej poczty pantoflowej. Coraz częściej informacje na jej temat ukazują się na portalach społecznościowych oraz plakatach. Zazwyczaj odbywa się w ostatni piątek miesiąca. Ciekawostką jest fakt, iż zawsze rusza z tego samego miejsca w mieście o godzinie 18:00.
Masa krytyczna w Polsce
Rekord w liczbie osób uczestniczących w masie krytycznej padł w 2018 roku – w Zagłębiowskiej Masie Krytycznej wzięło udział ponad 5 tysięcy uczestników.
Nieformalne przejazdy regularnie odbywają się m.in. w:
- Będzinie,
- Białymstoku,
- Bydgoszczy,
- Bytomiu,
- Częstochowie,
- Gliwicach,
- Kaliszu,
- Katowicach,
- Kielcach,
- Kołobrzegu,
- Koszalinie,
- Krakowie,
- Lesznie,
- Lublinie,
- Łodzi,
- Opolu,
- Rzeszowie,
- Sieradzu,
- Szczecinie,
- Toruniu,
- Wrocławiu,
- Zabrzu,
- Zielonej Górze.
Inicjatywy w ramach rowerowej masy krytycznej
Większości przejazdów w ramach rowerowej masy krytycznej towarzyszą różnego rodzaju inicjatywy. Z tego względu coraz częściej można dostrzec różnego rodzaju transparenty przyczepione do rowerów i wskazujące na cel spotkania.
Wybrane inicjatywy w ramach masy rowerowej:
- Masa na autyzm
Jest to coroczna impreza organizowana przez grupę związaną z organizacją warszawskiej masy krytycznej, a także Fundacją Synapsis. Jej celem jest szerzenie wiedzy na temat autyzmu oraz zbieranie funduszy na rzecz osób dotkniętych tą chorobą. Organizowana jest na przełomie maja i czerwca od 2006 roku.
- Masa powstańcza
Organizowana jest we współpracy Muzeum Powstania Warszawskiego z warszawską masą krytyczną. Polega na odnajdywaniu we współczesnym mieście miejsc związanych z walkami podczas Powstania Warszawskiego.
- Masa turystyczna
Warta uwagi jest również turystyczna masa rowerowa. Są to cykliczne wycieczki w okolicach Warszawy. Organizowane są przez ludzi związanych z warszawską masą krytyczną. Można do niej dołączyć od marca w każdą trzecia sobotę każdego miesiąca. Pierwsza turystyczna masa krytyczna odbyła się w 2006 roku.
- Masa WOŚP
Pierwsza masa rowerowa WOŚP odbyła się w 2012 roku w Toruniu. Uczestnicy wspólnie wystartowali z Rynku Nowomiejskiego. Tuż przed startem odbyła się licytacja akcesoriów ufundowanych przez tamtejsze sklepy rowerowe. Trasa masy krytycznej liczyła jedenaście kilometrów i zakończyła się na terenie III Liceum Ogólnokształcącego przy ul. Raszei 1. Organizatorem opisanej rowerowej masy krytycznej było Stowarzyszenie Rowerowy Toruń. Od tej pory masa WOŚP startuje każdego roku o godzinie 12:00 i swoim zasięgiem wykracza poza Toruń.